Các vấn đề khiến đập Tam Hiệp bị xem là thảm họa

Đập Tam Hiệp là một đập thủy điện nằm chặn sông Trường Giang. Đập Tam Hiệp là con đập lớn nhất thế giới, tổng công suất phát điện của đập đạt 22500MW. Tuy nhiên, đập Tam Hiệp bị xem là “thảm họa” bởi nhiều nguyên nhân…

Vấn đề lớn nhất là thảm họa địa chất

Khi xây dựng đập Tam Hiệp các thảm họa địa chất xảy ra thường xuyên hơn như sạt lở, động đất, dòng chảy mạnh hơn… Điển hình vào ngày 02/07/2020, hai trận động đất có cường độ 3,2 và 4,5 độ Richter liên tiếp xảy ra tại Tứ Xuyên và Quý Châu thuộc thượng nguồn Trường Giang. Các khu vực thảm họa có thể tăng thêm 4000 điểm.

Mối đe dọa đối với hạ lưu sông và đồng bằng sông Dương Tử

Do sự bồi lắng ở thượng nguồn, trầm tích về hạ nguồn ít hơn làm cho vùng cửa sông Dương Tử co lại và nước biển xâm lấn vào bờ. Sự xói mòn bờ sông hạ lưu dễ dàng hơn do thiếu hụt bùn, cát từ thượng lưu. Đặc biệt sự xói lở càng gia tăng khi có lũ lụt. Trong quá khứ, mỗi năm sông Dương Tử lấn ra biển khoảng 40 mét, nhưng nay lại phải đối mặt với mối đe dọa từ đại dương.

Nhiều sinh vật bị đe dọa

Từ khi đập Tam Hiệp được xây dựng, nhiều loài cá không thể vượt qua Tam Hiệp và di cư như trước, và do đó thói quen sống và di truyền của chúng thay đổi. Một số loài cá đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng như cá trích sông Dương Tử hay cá tầm Trung Quốc. Ngoài ra, đập Tam Hiệp còn ảnh hưởng đến sự sống và môi trường sống của 6.400 loài thực vật, 3.400 loài côn trùng, 300 loài cá và hơn 500 loài động vật có xương sống trên cạn.

Ô nhiễm nguồn nước

Ước tính rằng, khi đập Tam Hiệp đi vào hoạt động thì 70% lượng nước ngọt của Trung Quốc bị ô nhiễm. Đập Tam Hiệp nằm bên trên các cơ sở xử lý chất thải cũ và cơ sở khai thác mỏ. Chưa kể, 1 tỉ lít nước thải thô được lắng đọng ở sông Dương Tử mỗi năm.

Nhiều trầm tích ở thượng lưu sông Dương Tử và hồ chứa Tam Hiệp

Trầm tích lắng đọng ngày càng tăng ở thượng lưu sông Dương Tử và hồ chứa Tam Hiệp khi con đập được xây dựng. Khi thời gian trôi qua, các lớp lắng đọng này không thể đổ xuống hạ lưu làm cho mực nước thượng nguồn cao hơn, tốc độ dòng chảy chậm hơn và lòng sông ở thượng nguồn sẽ cạn hơn dễ dàng xảy ra lũ lụt.

Biến đổi khí hậu của lưu vực sông Dương Tử

Đập Tam Hiệp tác động đến khí hậu của lưu vực sông Dương Tử. Do đó, tình trạng hạn hán, lũ lụt và nhiệt độ dọc theo sông Dương Tử cũng thay đổi so với trước đây. Ví dụ, trong phạm vi của 1-2 km của hồ chứa Tam Hiệp, nhiệt độ trung bình hàng năm tăng bằng 0,1 – 0,2 độ C, nhiệt độ trung bình vào mùa đông và mùa xuân tăng 0,3 – 1,3 độ C, nhưng vào mùa hè giảm 0,9 – 1,2 độ C.

Sự lây lan bệnh dịch

Bệnh sán máng là một loại bệnh ký sinh trùng gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Trước đây, bệnh sán máng chỉ xảy ra ở hạ lưu sông Dương Tử, vì ốc sông mang mầm bệnh sán máng không thể tồn tại trong nước chảy xiết ở thượng nguồn. Bây giờ, nước trong hồ chứa Tam Hiệp chảy nhẹ nhàng, cung cấp điều kiện sống lý tưởng cho ốc sông. Do đó bệnh sán máng lây lan về phía tây đến khu vực Tam Hiệp, tỉnh Trùng Khánh và Tứ Xuyên.

Di cư ồ ạt

Khi dự án được xây dựng, 1,2 triệu người đã buộc phải di dời và tìm nhà mới. Hiện tại, chính phủ Trung Quốc vẫn đang di chuyển người dân ra khỏi khu vực và dự kiến ​​sẽ di chuyển thêm hàng trăm nghìn người ra khỏi khu vực trong những năm tới.